Dziecko, które przychodzi na świat, widzi, rozpoznaje głos mamy, rozróżnia niektóre smaki i zapachy. Jednak jego zmysły cały czas się rozwijają, a ciało uczy się reagować na bodźce z zewnątrz. Dlatego też świat najmłodszych dzieci jest zupełnie inny niż ten, który znają dorośli. Oto jak wygląda rozwój zmysłów w okresie niemowlęcym!
Jak widzi niemowlę?
Oczy dziecka pozostają zamknięte do około 26. tygodnia ciąży. Jednak już znacznie wcześniej reaguje ono na światło, które do niego dociera. Mimo tego po przyjściu na świat niemowlę jeszcze przez dłuższy czas nie widzi tak dobrze, jak dorosły.
Noworodek widzi światło, ale jego wzrok jest cały czas nieostry. Najmłodsze niemowlęta widzą wyraźnie przedmioty, które znajdują się w odległości około 20-30 cm od ich oczu. Z czasem dzieci zaczynają wodzić gałkami ocznymi za przedmiotami, coraz lepiej rozróżniają kolory i kształty. Około pierwszego roku życia maluch ma niemal w pełni rozwinięty zmysł wzroku.
Zmysł dotyku u najmłodszych dzieci
W trzecim trymestrze ciąży dziecko dotyka swojej twarzy i bada przy pomocy rąk otaczającą go przestrzeń. Natomiast, gdy znajdzie się już poza łonem matki, zmysł dotyku będzie miał dla niego ogromne znaczenie. Część mózgu noworodka, odpowiedzialna za wrażenia dotykowe, jest rozwinięta lepiej niż inne.
Niemowlęta mają cieńszą skórę niż dorośli, dlatego intensywniej odczuwają ból i dyskomfort. Poznając otaczający je świat, wkładają ręce do buzi, chętnie dotykają zabawek, przyjemnych, miękkich powierzchni. Aby rozwijać zmysł dotyku, warto otaczać malucha przedmiotami o różnych teksturach – sprawdzą się np. piłeczki z wypustkami, szumiące króliczki z aksamitnym futerkiem czy materiałowe książeczki z doszytymi metkami.
Jak rozwija się zmysł węchu i smaku u niemowląt?
Noworodki po przyjściu na świat rozpoznają smak słodki. Dopiero po kilku tygodniach, są w stanie czuć gorycz. Najpóźniej rozpoznają smak słony.
Około 6. miesiąca życia dziecko jest szczególnie wrażliwe na nowe smaki. Warto wykorzystać ten moment, aby podawać maluchowi różne warzywa, owoce, ryby czy mięsa. W ten sposób niemowlę przyzwyczai się do kulinarnych nowości i istnieje szansa, że w dalszych etapach dzieciństwa będzie akceptowało więcej pokarmów.
Dziecko po narodzinach rozpoznaje zapach mamy, a około 3. miesiąca życia tworzy swój „kod zapachowy”. Wie, jak pachnie jego otoczenie i inne najbliższe mu osoby, co pomaga mu zbudować poczucie bezpieczeństwa. Pojawianie się nowych, intensywnych zapachów może spowodować niepokój malucha.
Rozwój zmysłu słuchu u niemowląt
Dzieci słyszą dobrze już przed urodzeniem. Po przyjściu na świat znają głos mamy, odgłosy bicia serca i płynącej w żyłach krwi. Takie dźwięki uspokajają noworodka, dlatego, aby wyciszyć malucha, można wykorzystać nasze szumiące misie. Emitują one takie odgłosy jak te, które dziecko słyszało w brzuchu mamy. Natomiast aby stymulować rozwój zmysłu słuchu, warto śpiewać dziecku i zachęcać go do zabawy szeleszczącymi zabawkami i grzechotkami.
W czasie pierwszych 12 miesięcy życia zmysły malucha dynamicznie się rozwijają. Po swoich pierwszych urodzinach dziecko dobrze widzi, słyszy, ma swoje preferencje smakowe, a nawet ulubione piosenki i melodie.